Размер шрифта: А А А
Цвет шрифта: А А А  
Перейти в обычную версию сайта 

День родного языка

040319_02.jpg

Февраль (пургыж) тылзыште Звениговысе поселений кокласе книгагудышто Шочмо йылмын тӱнямбал кечыжлан пӧлеклалтше «МАРИЙ УЛАМ, МАРЛА ОЙЛЕМ!» сылнымутым лудмо конкурс эртен. Ме палена, тиде пайрем 21 февральыште палемдалтеш. Тыгана книгапӧртышкына талантан тунемше ден кугыеҥ-влак марий поэт-писатель-влакын возымо сылнымутыштым лудаш погыненыт.

Тоштыеҥ муралтен: «Шырчык толде шошо ок тол, уна толде, пайрем ок тол». Чын, могай пайрем уна деч посна? Калык тыгана пӧлем тич погынен. Изижат, кугыжат Провой кундемын тӱрлӧ верлагыч кумылын чумыргеныт. Тӱҥжӧ, чылан, чапле марий вургемым чиен, шочмо марий йылмынам, шке калыкнам, йӧратыме марий мландынам мокталтеныт.

Жюрийжат шочмо йылмым йӧратыше, палыше лийын. Юнусова Елена Андреяновна -  Россий серызе ушемын членже, писатель. Ала-кунамже тудо йоча-влакым туныктышо, Кутасова О.Н. семынак, шке шочмо йылмым пагалаш туныктен. Ольга Никоновна – калык просвещенийын отличникше, почеламутымат воза. Тудын сылнымутшо мемнан кундемыште илышылан пеш палыме, южгунамже марий журнал ден газетлаштат лудаш лиеш. Судакова Роза Анатольевна – библиотекарь, марла почеламутым лудаш моткоч йӧрата, сылнын лудмо конкурслаште икгана огыл сеҥышыш лектын. Икманаш, жюри шке пашажым палыше лийын.

Пайремыште эн ончыч марий могай лиймыж нерген шарналтыме. Марий калык пашам йӧратыше, пеҥгыде, чытыше. Но кушеч тудо вийым налын? Тиде йодышлан Сорокина Галина Леонидовна, Какшамарий кундемгыч палыме краевед, вашмутым муын. Тудын лудмо «Кугезе тукым» почеламутшо (авторжоА.Петров) мемнан калыкын тиде кумда тӱняшкет улмо корныжым раш почын ончыктен.

Конкурсышто кумло кандаш еҥ шке мастарлыкыштым ончыктеныт, коло кудытынжо – тунемше лийыныт. Лудшо-влак сайын ямдылалтыныт. Очыни, туныктышышт полшеныт. Моткоч кугу тау! Вет нуно самырык тукымын ныжыл йылмына, поян тӱвырана деке йӧратымашыжым арален кодаш тыршат.

Жап писын эрта. Ончыч лач оласе марий-шамыч шочмо-кушмо йылмышт деч кораҥыныт гын, кызыт ынде ялысе йоча-влакат шукыж годым рушла мутланаш тыршат. Иктым ойлынем, мемнан пайремыштына чылан марла кутыркаленыт. Тунемше-влакым ончен, чонлан ласкан чучын: марий вургемым чиен, (палемдыман, кажныжын тувыржат тӱрлӧ) нуно ӱшандарен сеҥеныт: уло марий калыкын, шочмо марий йылмын волгыдо ончыкылыкшо! Чыла мемнан кидыште. Кугыеҥже пример шотеш лийыныт: теве могай сӧрал, лывырге марий йылме, теве могай мастар мемнан калык. 

Пайремнам Азинова В.И, Порватова Н.П. ден Геннадий Васильев сӧрастареныт. Вера Ильинична - Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже –  Василий Регеж-Гороховын «Илыза, авай-влак, шуко-шуко» почеламутшо дене погынышо-влакын кумылыштым тодыльо. Вет тӱняште кажне айдемын шке шочмоаваже уло.Тудо мыланна эн чот шерге, эн лишыл, эн поро. Садланак, очыни, гармонистын шокталтыме кыже, ава нерген мурым чылан пырля йоҥгалтарышт.

Рашемдем, «МАРИЙ УЛАМ, МАРЛА ОЙЛЕМ!» сылнын лудмо конкурсым марийсылнымутым лудмаш семынэ ртарыме. Вет тыгана кажнееҥ, кӧн кумылжо лийын, шке йӧратыме почеламутшо дене палдарен, ойлышаш шомакшым каласен коден кертын.

Тугегынат, южышт ойыртемалтынытак: 1-4 класс-влак коклаште – Костин Константин (Поянсола тӱҥалтыш школ-сад) ден Крылова Василиса (Эсмекпляк кыдалаш школ); 5-8 класс-влак коклаште – Дубовникова Елена ден Крылова Кристина (Эсмекпляк кыдалаш школ); 9-11 класс-влак коклаште – Пахомова Дайана (Чакмарий кыдалаш школ); кугырак-влак коклаште – Скворцова Нина Васильевна (Кужмара), Эльдеева Людмила Евгеньевна (Звенигово).

Сеҥыше-влакым уло кумылын саламлена! Вес ганат тыгай вашлиймашыш пагален ӱжына!

Надежда Ивановна Боякова, Правой книгагудын краевед секторжым вуйлатыше.

04 Марта, 2019 г.